چرا اوباما جلوی انتشار عکس‌های شکنجه را گرفت؟

رادیو دولتی آلمان اعلام کرد از دید آنها رئیس‌جمهور برای نخستین بار تسلیم فشار جمهوری‌خواهان، ارتش و سرویس‌های مخفی شده است.

سخنگوی کاخ سفید، در یک اقدام ناگهانی اعلام کرد که قصد دارد تقاضای جلوگیری از انتشار همگانی ۴۴ عکس مربوط به شکنجه‌ی زندانیان عراق و افغانستان را تسلیم دیوان‌عالی ایالات متحده آمریکا کند. یک ماه پیش، پنتاگون در برابر فشار روزافزون نهادهای مدافع حقوق بشر تسلیم شد و با انتشار مجموعه‌ای از این عکس‌ها موافقت کرد.

عکس‌ها، که بیشترین آنها مربوط به شکنجه‌ی زندانیان ابوغریب عراق و بگرام افغانستان هستند، پیشتر به صورت پراکنده در رسانه‌های آمریکایی و غیرآمریکایی چاپ شده‌اند. اما هدف مدافعان حقوق بشر از فشار برای انتشار آنها در یک مجموعه‌ی واحد، این بود که سندی تاریخی از نقض حقوق بشر در دوران جرج بوش برجای بماند.

نخستین نقطه ضعف:

اقدام ناگهانی دولت باراک اوباما، بحث پردامنه‌ای را در محافل سیاسی و رسانه‌های آمریکا و اروپا برانگیخت. به ویژه دوستان باراک اوباما در حزب دموکرات و مدافعان حقوق بشر در داخل ایالات متحده، از کار رئیس جمهور یکه خوردند و آن را نخستین نقطه ضعف در دوران ریاست جمهوری تقریبا ۴ ماهه‌ی وی دانستند. آنها معتقدند که رئیس جمهور تحت فشار جمهوری‌خواهان، نظامیان بلندپایه و سرویس‌های مخفی تصمیم گرفته و هدفش دلجویی از آنان بوده است.

باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا، در توجیه جلوگیری از انتشار عکس‌های شکنجه‌ی زندانیان گفت: «انتشار این عکس‌ها، روشنگری تازه‌ای درباره‌ی اقدامات جنایتکارانه‌ی چند انسان معدود نخواهد بود، بلکه تنها ضدیت با آمریکا را تشدید خواهد کرد و سربازان ما را به خطر خواهد انداخت».

رابرت گیبس، سخنگوی کاخ سفید، در کنفرانس خبری شامگاه چهارشنبه (۱۳ مه)، به شدت زیر فشار خبرنگاران بود. آنها توضیحی قانع‌کننده درباره‌ی تصمیم غیرمنتظره‌ی اوباما می‌خواستند و گیبس تنها می‌توانست بگوید که «رئیس جمهور نگران تجدید واکنش‌های خشم‌آلودی است که جهان پس از انتشار عکس‌های زندان ابوغریب در سال ۲۰۰۴ شاهد آن بود».

اما خبرنگاران قانع نمی‌شدند. یکی از آنان متن سخنان سخنگوی کاخ سفید را در ماه آوریل برای او خواند که گفته بود: «رئیس جمهور تصمیم به انتشار عکس‌ها گرفته است، زیرا معتقد است که این کار امنیت ایالات متحده آمریکا را به خطر نخواهد انداخت». 

واکنش دوستان اوباما:

دوستان دموکرات اوباما، که ریاست جمهوری وی را یک آغاز اخلاقی نو می‌دانستند، پنهان نمی‌کنند که اقدام تازه‌ی رئیس جمهور آنان را سرخورده کرده است. همچنین آنتونی رومرو، از اتحادیه‌ی آزادی‌های فردی آمریکا، به خبرنگاران گفت: «ما می‌خواهیم عکس‌ها را ببینیم. اگر جنایتی انجام شده، ما باید آن را بررسی کنیم و به مجازات برسانیم». استو هیند، وبلاگ‌نویس معروف آمریکایی نوشت: «اوباما، اصول اخلاقی خود را با متدهای دیک چنی معاوضه می‌کند».

تضادهای اوباما:

تارنمای اینترنتی هفته‌نامه‌ی آلمانی اشپیگل در گزارشی نوشت که دموکرات‌ها مایل به تسویه حساب با دوره‌ی بوش هستند، اما نمی‌دانند که تا چه حد می‌توانند روی رئیس جمهور خود حساب کنند. این رسانه، با اشاره به  چند نمونه از موضع‌گیری‌های متضاد اوباما، همین تضادها را عامل سرگردانی دموکرات‌ها دانست و نوشت: «اوباما دستور به تعطیل گوانتانامو می‌دهد، اما بگرام را در افغانستان حفظ می‌کند. او روش‌های بازجویی و شکنجه‌ی دوران بوش را محکوم می‌کند، اما تکلیف قربانیان شکنجه در گوانتانامو را روشن نمی‌کند».

در ادامه‌ی گزارش اشپیگل آنلاین می‌خوانیم: «همواره روشن‌تر می‌شود که اوباما قصد دارد در برخورد با میراث بوش به جای جدایی انداختن، آشتی بدهد».

ساعاتی پیش از اعلام تصمیم باراک اوباما، دموکرات‌های آمریکا در کنگره، چند مامور نبرد ضد تروریستی جرج بوش را مورد سئوال قرار دادند. در این نشست، یک مامور پلیس فدرال، که سال‌ها علیه القاعده جنگیده است، روش‌های بازجویی دوران بوش را، هرچند تکان‌دهنده، اما "کند"، "بی‌ثمر" و "ناکارآمد" خواند. مامور اف بی آی، ادعاهای بوش را در این مورد که شکنجه‌ی چهره‌های سرشناس القاعده، مثل "ابوزبیده" و "خالد شیخ محمد"، به کسب اطلاعات مهمی از آنها منتهی شده است، تکذیب کرد.

احتمال اقدام متقابل دیوان‌عالی:

به گزارش رسانه‌های آمریکایی، این احتمال وجود دارد که دیوان‌عالی ایالات متحده برخلاف نظر رئیس جمهور، حکم آزادی انتشار مجموعه عکس‌های شکنجه را صادر کند.

کاخ سفید خود در ماه آوریل اعلام کرد که شانس اینکه دیوان‌عالی با محرمانه ماندن عکس‌ها موافقت کند خیلی کم است و به همین دلیل اوباما با انتشار عکس‌ها موافقت کرده است. آیا رئیس‌جمهور و رئیس دیوان‌عالی اکنون به توافقی پنهان رسیده‌اند؟ رابرت گیبس، سخنگوی کاخ سفید، حاضر نشد به این پرسش یک خبرنگار پاسخ بدهد